-
Marlene BijlsmaVintage vrijdag – Eten op je eigen (aardappel preisoep)
No CommentsWat krijg je als Midas Dekkers een kookboek schrijft voor kamerbewoners? Juist ja hilarische teksten en makkelijke basisrecepten, want als je niet weet hoe je rijst of aardappels kookt kom je niet verder dan de afhaal-chinees of de pizza-bezorger.
student Fotocredit hackNY
“Koken is niets anders dan voorverteren. Tegen de tijd dat het eten op je bord ligt, is het al half op. De pan is een verlengstuk van je darmkanaal. Dat klinkt onsmakelijk.”
Oké strikt genomen is een boekje uit 1991 niet echt oud, maar vintage – dat moet kunnen. Het Zuivelbureau sponsorde de uitgave, vandaar dat er veel roomboter en zuivel wordt gebruikt. En een heleboel informatie over wat er in de pan gebeurt en de spijsvertering natuurlijk; Midas is en blijft een bioloog. Zelfs en recept voor koken in het koffiezetapparaat (vers gezette mihoenschotel)! Ik wil toch maar een iets gewoner recept met je delen. Trouwens met alle espressomachines heeft lang niet iedereen meer zo’n ouderwets koffiezetapparaat. Aardappel preisoep wordt het: één van de weinige recepten voor 4 personen.
“Over lekkere dingen wordt veel geschreven, dat geldt voor seks, voor wijn en voor eten.”
Midas DekkersAardappel-preisoep
Aardappel-preisoep
Healthy, Hoofdgerecht, Soep, Vega
maart 27, 2015
Aardappel-preisoep. Een student proof recept uit het kookboek van Midas Dekkers, zelfs als je nog nooit zelf een maaltijd hebt gekookt moet dit lukken.
- Prep: 10 mins
- Cook: 30 mins
- Opbrengsten: 4 kommen
Aanwijzingen
1Schil de aardappels, was ze en snijd ze in blokjes. Pel en snipper de ui.
2Snij het witte en het lichtgroene gedeelte van de prei in ringen, was de ringen goed en laat ze in een vergiet of zeef goed uitlekken.
3Doe de boter in een grote pan en zet hem op hoog vuur. Als de boter lichtbruin is kun je de ui, de prei en de aardappel erbij doen.
4Bak de groenten 10 minuten en doe er dan ¾ liter water bij en het bouillontablet. Breng de soep al roerende aan de kook, stel het vuur zo af dat de soep net kookt en laat hem daarna 25 minuten zachtjes koken.
5Zeef de soep en wrijf de groenten fijn door de zeef. Doe de melk erbij en breng de soep op smaak met zout en peper.
6Aanpassingen Omdat een student vaak niet in het bezit is van een keukenmachine of staafmixer wordt de soep door een zeef gewreven, maar het gaat natuurlijk veel sneller en makkelijker om de soep te pureren. In plaats van melk kun je ook vlak voor het opdienen een paar lepels crème fraîche door de soep roeren, dat maakt het net wat luxer.
7Uit: Eten op je Eigen
0 -
Marlene BijlsmaVintage vrijdag – Power to the Pieper
No CommentsLeuke quizvraag; ‘wat stond er eerder op de Nederlandse dis; rijst of aardappel?’. Ik kies voor de aardappel, jij ook? En toch is dat fout! In de laatmiddeleeuwse keuken zijn al recepten van Rijs te vinden, hoewel die trouwens bijna allemaal zoet zijn. De paar kookboeken van voor 1850 die ik zelf bezit, reppen met geen woord over aardappel. Hét huishoud kookboekje uit de Gouden Eeuw (1677) geeft weliswaar recepten voor Aard-vruchten, maar daarmee bedoelt de kok rapen, bieten, wortels en dergelijke. Pas vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw komt de aardappel op het menu van het gewone volk.
De Nederlandse Aardappel Organisatie vindt dat we trots moeten zijn; “De aardappel is al honderden jaren super foodzaam”. We moeten dus met zijn allen aan de pieper. Laat dat nou iets zijn wat sinds jaar en dag speelt. Zo ook in 1929:
“Waar het een vaststaand feit is geworden dat één der voornaamste voedingsmiddelen, nl. de aardappel, steeds minder wordt geconsumeerd, hebben de organisatiën van handelaren in dit product besloten om op een intensieve wijze een krachtige propaganda te voeren om dit bij uitstek goede volksvoedsel weer op die plaats bij de consumenten te brengen, welke het behoort in te nemen.”
Tja, toen moest men zich behelpen met een papieren boekje met 90 recepten onder de simpele titel ‘Eet meer aardappelen’. Nu is er een video waarin de superfoods op de hak worden genomen en een uitgebreide receptensite.
Puree Marie Louise en Aardappel- en knolselderijfrietjes met verse remouladesaus
Aardappel en knolselderijfrietjes of Puree Marie Louise
maart 20, 2015
Ik deel met jullie een oud recept uit 1929 en eentje uit de nieuwe campagne met dezelfde hoofdingrediënten; aardappel en knolselderij. Ik weet wel welke mijn voorkeur heeft!
Aanwijzingen
Puree Marie Louise
1Snijd 500 gram knolselderie tot blokjes en zet ze na het waschen op met water en zout.
2Voeg er na 1/2 uur 200 Gram geschilde aardappelen bij en laat alles nog een klein half uur koken.
3Giet de groenten dan af en druk ze door een paardeharen zeef.
4Vermeng de puree mer 100 Gram boter in klontjes en meng er langzamerhand 1 d.L. melk door.
5Maak haar op smaak met peper, zout en een mespunt suiker.
6Geef haar bij lamsvleesch, of doe haar in een vuurvast schoteltje met gebakken saucijsjes er op en presenteer dit aan de koffietafel. (bron: Eet meer aardappelen)
Aardappel- en knolselderijfrietjes met verse remouladesaus
1Meng alle ingrediënten voor de remoulade (mayonaise, yoghurt, ui, kappertjes, augurk, peterselie en dragon) en bewaar ze op een koele plaats.
2Verhit in de wok voldoende arachideolie en frituur de aardappel- en knolselderijfrietjes in 2 porties in ongeveer 5 minuten gaar en goudbruin.
3Laat ze in een vergiet op keukenpapier goed uitlekken en bestrooi ze met wat zout.
4Serveer met een beetje paprikapoeder en de remouladesaus.
5Tip: Je kunt deze frietjes ook gewoon bakken in de friteuse. (bron: aardappels.nl)
-
Marlene BijlsmaVintage vrijdag – van eigen land
No CommentsHet is weer vintage vrijdag op Kitchen Table Happiness en wel vrijdag de 13e. Ook al ben ik niet bijgelovig vandaag geen recept maar een bijzonder gedicht. In het boekje “Van eigen land” staan een aantal gedichten over voeding, nog in de oude spelling en vol lof over alle zuivelproducten die Nederland rijk is.
Met alle nieuwe regels over voedings- en gezondheidsclaims zou de bewering dat we door zuivel lang(er) leven nu niet meer worden toegestaan.
tekening Van Eigen Land
Melk – 3 x daags een glas voor elk!
Omhoog het glas met ‘t schuimend nat,
Dat kracht en vitamien bevat!
De rijkste teug van ‘t edel vocht,
Is nimmer nog te duur gekocht!Omhoog het glas met ‘t kost’lijk nat,
Dat ‘t beste voedingszout bevat!
De room, de melk, ‘t zij zoet of zuur,
Schenkt ons een langen levensduur.Omhoog het glas met ‘t blanke nat,
Dat welvaart en geluk bevat!
Ja, driemaal daags gebruiken wij,
‘t Product van Neerlands klaverwei.Een witte klomp, een helrood dak,
De zon, doe door de wolken brak,
Een koetje in de groene wei,
Dat is een Hollandsch schilderij! -
Marlene Bijlsma‘Happy endings’ met Barbie
No CommentsNee, dit is geen stukje alleen voor boven de 18 jaar! Maar zoals je inmiddels gewend bent een vintage vrijdag kookboekje; Bakken en Braden met Barbie uit 1958. Waarschijnlijk hadden ze toen nog niet van Thaise massagesalons gehoord want in de intro valt te lezen: “In dit boek geeft ze ons haar lievelingsrecepten voor feestelijke ontbijten, voor sandwiches, slaatjes, hapjes, smulschoteltjes en ‘happy-endings’ (zo noemt Barbie haar lekkerste toetjes)”. Het pocketboek is bedoeld voor tieners en bevat naast korte verhalen en recepten speciaal voor de Nederlandse versie voedingsadviezen van het Nederlandse Voorlichtingsbureau voor de Voeding, het tegenwoordige Voedingscentrum. Oké, een ‘happy-ending’ van Barbie dus – het wordt een citroentaart recept.
Citroentaart
Citroentaart van Barbie (ja die van Ken)
maart 6, 2015
In Barbie's kookboek uit de jaren zestig geeft ze ons haar lievelingsrecepten voor feestelijke ontbijten, hapjes en smulschoteltjes. En dus ook dit recept voor een citroentaart.
- Prep: 2 hrs 20 mins
- Cook: 25 mins
- Opbrengsten: 6 personen
Aanwijzingen
1Maal of wrijf de biscuits fijn tot je alleen kleine kruimels over hebt. Smelt de boter (maar laat hem vooral niet bruin worden!) in een koekepan. Doe er de biscuitkruimels en de twee eetlepels suiker bij en roer tot alles goed gemengd is. Bedek met dit deeg de bodem en zijkanten van een taartvorm en zet die een kwartiertje in de koelkast om goed af te koelen.
2Breek de eieren voorzichtig op de rand van de kom en laat alleen het eiwit eruit lopen. Schenk de dooiers in een andere kom. Klop de drie eidooiers tot ze mooi schuimig zijn geworden. Roer er dan de gecondenseerde melk door en doe er het citroensap bij. Roer tot alles mooi glad is.
3Giet dit mengsel dan in de taartvorm met biscuitlaag.
4Zet de taart minstens twee uur in de koelkast. Vlak voor het gebak in de oven gaat, maak je het schuim. Zet de oven op lauwwarm (± 175°C). Klop de eiwitten met een klopper stijf, zodat je de schaal kunt omkeren zonder dat het eiwit eruit vloeit. Voeg er de suiker per lepel bij en klop telkens opnieuw voor je er een nieuwe lepel suiker bij doet.
5Schep het schuim nu met een lepel over de taart heen. Let erop dat het hele gebak bedekt is. Zet de taart midden in de lauwwarme oven en haal hem eruit na een kwartier of twintig minuten als het schuim heel lichtbruin begint te worden.
6Laat de taart afkoelen.
Aanpassingen voor het gebak:
1Tegenwoordig hebben we keukenmachines, een magnetron en mixers dus die zou ik zeker gebruiken. De hoeveelheid biscuits is te weinig om een goede bodem mee te maken dus in plaats van 10 Mariabiscuitjes neem ik ongeveer 12 Bastognekoeken en iets meer boter.
2Maal de koekkruimels in de keukenmachine of met de staafmixer en meng ze met de in de magnetron gesmolten boter. Volg verder het originele recept.
3Zorg dat de kom waarin je de eiwitten met de mixer klopt goed vetvrij is. Een trucje hiervoor is om de kom en de gardes van de mixer vooraf in te wrijven met een stukje citroen (en geen eidooier morsen).
4Ik vond de vulling nog net niet gaar en heb de taart vijf minuten terug in de oven gezet. Hierdoor is het eiwitschuim iets donkerder gekleurd, maar dat smaakt evengoed prima!
-
Marlene BijlsmaVintage vrijdag – Superfoods uit 1900
No CommentsVanaf deze week ‘vintage vrijdag’ op Kitchen Table Happiness: bijna iedere week tref je hier een oud kookboek(je). De ene keer een review of de andere keer alleen een foto, maar altijd met een recept. Laat me weten wat er van vindt.
Superfoods uit 1900
O, wat kan ik genieten van de tekeningen van Jan Toorop. Juist omdat ze een periode vertegenwoordigen waarin ook ons huis is gebouwd – de Art Nouveau. Voor Delftsche Slaolie tekende Toorop niet alleen etiketten maar ook hele serviezen werden bedrukt met zijn herkenbare stijl.
Jan Toorop Rijksstudio
Het boekje dat ik vandaag uit de kast pak is Calvé-Delft’s Winterboekje met recepten van Martine Wittop Koning. Een van de meest productieve kookboekenschrijfsters en begin 1900 lerares koken en voedingsleer aan de Amsterdamse Huishoudschool.
Winterkost
In den winter is de eetlust scherper omdat het lichaam zich instinctmatig tegen de kou wil beschermen door het “lichaamsvuurtje” flinker op te stoken.
En daar horen dus recepten bij met Delftsche slaolie, Calvé-Delft’s mayonnaise, Delfrite en Delfia. Wat dat laatste betreft; er is niets nieuws onder de zon want Delfia is niets anders dan geperste “coprah” oftewel kokosvet. Een superfoods avant la lettre!
De nuttige wenken “Delftsche slaolie is voor visch het allerbeste wat er is” en naïeve tekeningen van het productieproces vliegen je om de oren. En dan te bedenken dat dit boekje bedoeld was voor de huisvrouw, een volwassene! Verrassend genoeg staat er in de index of een recept geschikt is voor lacto vegetariërs of zelfs streng vegetarisch is. Begin 20e eeuw toch zeer ongebruikelijk, maar als je weet dat Martine Wittop Koning al in 1900 vegetariër werd, verklaart dat een hoop.De bekende Hollandsche pot is uiteraard volop vertegenwoordigd, maar ook Irish stew, macaroni en nasi goreng, ja zelfs een aardappel-pie. Die laatste krijgt een voetnoot “Spreek uit: “pai”, het Engelse woord voor pastei”, ach gut. Het recept lijkt me trouwens niet erg smakelijk want om reeds gekookte aardappelen eerst nog eens een half uur te koken en dan na het stampen nog in de oven, nou dan is de vitamine C al lang vertrokken. Nee, ik heb iets lekkers in petto namelijk zelfgemaakte chocoladetruffels.
Oorspronkelijk Recept Chcoladetruffels
Recept Chocoladetruffels uit 1900
februari 27, 2015
Calvé Delft's winterboekje uit 1900 kent al zelfgemaakte truffels die we nu als superfoods zouden kunnen verkopen (doen we niet hoor). Vanwege de rauwe eidooier niet echt geschikt voor kinderen of zwangeren.
- Prep: 30 mins
- Cook: 15 mins
- Opbrengsten: circa 25 stuks
Aanwijzingen
1Laat op een zacht vuur – liever nog op den wasem van den ketel – de chocolade in de melk of in het koffie-extract smelten, voeg bij het mengsel onder voortdurend roeren de Delfia.
2Neem de pan van het vuur, roer er de poedersuiker door en de eierdooiers.
3Laat dan de massa afkoelen, roer ze tot een gelijk geheel en vorm daarvan (met behulp van twee theelepels b.v.) balletjes van niet te regelmatigen vorm.
4Rol ze hetzij door de chocolade-hagelslag, hetzij door het mengsel van cacaopoeder en poedersuiker of enkel door gewone kristalsuiker.
5Aanpassingen Hé de chocoladerepen waren vroeger een stuk kleiner want voor 250 gram heb je nu maar vier repen nodig in plaats van acht. Tegenwoordig verwarmen we de chocolade au bain-marie en gebruik je dus kokosvet, want Delfia is al sinds tijden niet meer verkrijgbaar. Omdat er rauw ei in dit recept zit zou ik het niet aan kleine kinderen voorschotelen, maar verder zijn chocoladetruffels prima van deze tijd. Zeker als je de truffels ook nog door rauwe cacaopoeder rolt dan zijn ze zelfs ‘superfoods proof’.
-
Marlene BijlsmaVan toen en nu – andijvie
No Comments
Stilleven haas en zwarte haan Cornelis-Lelienbergh (1659)
Is snuffelen in oude kookboeken een officiële hobby? Wat een genot kan het zijn, stoffig papier, dat taalgebruik, me verbazend over bereidingswijzen en keukengerei dat al lang niet meer in gebruik is. Wie weet er nog wat zakeieren zijn, of heeft een paardenharenzeef in het keukenkastje liggen? Soms vind ik eigenhandig uitgeknipte krantenrecepten, uit lang vervlogen tijden, verstopt tussen de pagina’s. Of nog leuker, staan er in een priegelig, krullerig handschrift kanttekeningen van de vorige eigenaar bij. Onlangs nog bladerde ik door het meest gebruikte kookboekje in de Gouden Eeuw: ‘De Verstandige Kok, of Sorgvuldige Huyshoudster’, uit 1677. Lees je even mee: “Men neemt Spenagie, Krop-sala, Endivie, … ofte Porseleyn; dit een van allen wel murruw gekookt zijnde, word gestooft met Boter, Foelie, Notemuskaat en Sout”. Een visioen van slijmerig, groen snot duikt op. Niet erg eetlustopwekkend nee, mijn excuses, maar wel het resultaat als je dit recept voor andijvie-uit-de-oude-doos zou volgen.
Tweeëneenhalve eeuw later weten we wel beter, toch? Helaas, er is nog niet wezenlijk veel veranderd. Geslonken andijvie drie kwartier(!) koken met aardappelen, stampen en vervolgens nog tien minuten stoven met reuzel. Aldus ‘Het Nieuwe Kookboekje voor de eenvoudige spijsbereiding’, anno 1923. Tja, nostalgisch terugverlangen naar vroeger – toen alles beter was – gaat hier niet op. In de Tweede Wereldoorlog gaat de kooktijd omlaag, vanwege de noodzaak tot brandstofbesparing, en vanwege nieuwe voedingskundige inzichten over vitaminebehoud. Het doodgaren van andijvie is dan wel voorbij, maar de manier van klaarmaken blijft min of meer gelijk. Zelfs het ‘Blue Band groenten kookboek’ uit de jaren negentig van de vorige eeuw –klinkt veel ouder dan 1987 – wil dat deze bladgroente eerst twintig minuten kookt en dan nog vijf minuten pruttelt in een bechamelsaus. Vind je het gek dat kinderen geen liefhebbers van gekookte groenten zijn!
Als je nu denkt dat ik een andijviehater ben, dan heb je het mis. Deze multi-seizoen-groente tref ik regelmatig aan in mijn biologische pakket en, veelzijdig als ze is, maak ik er nu eens stamppot van, dan weer hartige taart of een gemengde sla. Stamppot rauwe andijvie staat trouwens op nummer twee in de stamppotten-toptien, net na de boerenkool. Daarom nu een ‘anders dan anders’ recept uit de wok. Snel klaar, kidsproof, knapperig en een prima combinatie met rijst en kipdrumsticks.
Andijvie recept uit de wok
Andijvie recept uit de wok
april 16, 2014
Werd de groente bij jou thuis vroeger ook tot snot gekookt? Dan heb ik hier gelukkig een modern recept van andijvie uit de wok.
- Prep: 10 mins
- Cook: 10 mins
- Opbrengsten: 4 personen
Aanwijzingen
1Haal het achterste stuk stronk van de andijvie en snij de groente vervolgens in dunne reepjes. Was de reepjes en laat goed uitlekken in een vergiet.
2Verhit wat olie in een wok en roerbak de andijvie in porties. Telkens als een portie geslonken en het vocht bijna verdampt is, een nieuwe portie toevoegen.
3Breng op smaak met ketjap en eventueel gemalen rode chilipeper (kan ook aan tafel als er kinderen mee-eten die niet van pittig houden).
4Voeg de taugé toe en warm 2-3 minuten goed door.
. Vanwege de rauwe eidooier niet echt geschikt voor kinderen of zwangeren. data-pin-do=)
