Hoe maak je naakte ravioli? En wat heeft dat te maken met de UvA Summerschool? Ik leg het uit in deze blog met uiteraard ook een recept.
Elk jaar organiseren de Bijzondere Collecties en de Leerstoelgroep Boekwetenschap en Handschriftenkunde van de UvA een summer school History of the Book. Tijdens de zevende summer schoolstond ook een culinaire workshop op het programma; van Boek tot Bord. Een workshop over het interpreteren en bewerken van historische recepten.
En daar hoort ook huiswerk bij. We mochten een 15e eeuws recept interpreteren en bewerken waarbij delen van de tekst -gelukkig- al vertaald waren.
Het oorspronkelijke recept
Wie denkt dat ravioli pas met de komst van de Italianen in de jaren vijftig de Nederlandse keuken veroverde heeft het mis. Al in vijftiende-eeuwse geschriften wordt melding gemaakt van roffioelen. Er was in die tijd een levendige internationale handel tussen onder andere Genua en Brugge, waarbij ook gerechten werden uitgewisseld.
Bij bovenstaand “recept” kom ik al snel tot het volgende dilemma; er staat totaal niets geschreven over (de bereiding van) het deeg dat bij ravioli de vulling omhult. Niet voor niets staat recept tussen aanhalingstekens in de vorige zin. In de vijftiende eeuw deed men niet aan uitgebreide bereidingswijzen, ingrediëntenlijsten ontbraken in het geheel.
In vergelijkbare roffioelen recepten uit de vijftiende eeuw wordt echter wel degelijk verwezen naar deeg [verpak het in deeg, verpak het mengsel in deeg vert.]
Er bestaat ook ‘naakte’ ravioli oftewel vulling zonder de pasta eromheen, zogenaamde gnudi. Het lijkt een beetje op gnocchi, maar dat wordt met aardappelen gemaakt.
Volgende punt zijn de genoemde vissoorten; snoek, kabeljauw of rijvisce in combinatie met het zoet van vijgen en saffraan. Dat soort smaakcombinaties zijn we niet meer gewend. Ik besluit daarom om de vijgen weg te laten en te vervangen door sinaasappel. Historisch is dat verantwoord omdat sinaasappels toen al in onze keuken waren geïntroduceerd.
Tijdens de workshop blijkt dat roffioelen toch echt verwijst naar pastei 
. Het maakt niet zo veel uit of deeg expliciet genoemd wordt in de beschrijving. In die tijd werd vaak gewoon aangenomen dat de kok dat wel wist. Gelukkig kon je geen cijfer halen met dit huiswerk, maar ik heb er wel een heel leuk modern recept aan overgehouden dat ik graag met je deel. Het staat je vrij om er alsnog pastadeeg omheen te doen en zo gevulde ravioli in plaats van naakte ravioli te maken. Klik hiervoor naar het basisrecept ravioli.
Naakte ravioli met saffraansaus
Naakte ravioli met saffraansaus
september 7, 2016
Roffioelen met vis uit een 15e eeuws manuscript heb ik vertaald naar een moderne 'naakte' ravioli met saffraansaus. Niet geheel correct want roffioelen verwijst blijkbaar naar pastei, maar niettemin een lekker recept. Wil je liever gevulde ravioli maken, kijk dan bij het basisrecept ravioli op de receptenpagina.
- Prep: 15 mins
- Cook: 10 mins
- Yields: 4 personen
Directions
1Pocheer de kabeljauw in de visbouillon tezamen met de rasp en sap van de sinaasappelschil. Haal de gare vis uit de bouillon en laat de vis goed uitlekken en enigszins afkoelen. Bewaar het kookvocht.
2Hak de gare vis samen met de blaadjes tijm, 2 eetlepels bloem, zout en peper tot een fijne massa. Proef en breng eventueel extra op smaak. Meng er als laatste de eidooiers door.
3Alvorens de gnudi te maken, kun je de vulling even in de koelkast bewaren zodat het nog iets steviger wordt. De gnudi zijn dan makkelijker te vormen.
4Maak de gnudi als volgt: Stort de rest van de bloem op de werkbank. Schep met een theelepel een bergje vulling op de bloem en zorg dat alle zijden bedekt worden met een dun laagje bloem. Leg de goed bedekte gnudi op een met bakpapier of theedoek beklede schaal. Herhaal tot alle gnudi gevormd zijn. Zet de schaal nog even terug in de koelkast om op te stijven. Verwarm het bewaarde kookvocht tot het kookt en doe de gnudi er voorzichtig in. Doe dit zo nodig in porties. Haal de gnudi met een schuimspaan uit de pan zodra ze boven komen drijven.
5Maak ondertussen de boter-saffraansaus: Pel en snipper de sjalotten. Verhit de olijfolie in een pan en fruit de sjalotten glazig. Voeg de saffraan toe en laat 10 seconden fruiten. Blus af met witte wijn en laat tot de helft inkoken. Dit duurt circa 5 minuten. Schenk de bouillon en slagroom erbij, breng aan de kook en laat circa 5 minuten zachtjes koken. Breng op smaak met een beetje peper uit de molen. Pureer de saus met de staafmixer en schenk door een bolzeef in een schone pan.
6Verdeel de kabeljauw gnudi over 4 borden en schenk er wat van de boter-saffraansaus over. Serveer de rest van de saus er apart bij.
7
Recept boter-saffraansaus: 24 Kitchen